Filtry Sokratesa

Jest taka anegdota o Sokratesie, pokazująca trzy filtry lub sita, jakie ten filozof stosował wobec plotek. Anegdota opowiada o spotkaniu Sokratesa i jego znajomego.

„Pewnego dnia znajomy spotkał Sokratesa i powiedział:

– Sokratesie, wiesz czego właśnie dowiedziałem się o twoim uczniu?

– Zaczekaj chwilę – odpowiedział Sokrates – zanim mi o tym powiesz, chciałbym poddać cię małej próbie. Taki potrójny filtr, przez który przepuścimy twoją informację.

– Potrójny filtr?

– Właśnie – kontynuował filozof – nim powiesz mi coś o moim uczniu, sprawdźmy tę informację pod trzema kątami. Pierwszy to PRAWDA. Czy jesteś całkowicie pewien, że to o czym chcesz mi powiedzieć jest prawdą?

– Nie – odpowiedział znajomy – właściwie to dowiedziałem się o tym od kogoś…

– W porządku – przerwał mu Sokrates – więc nie wiesz, czy to jest prawda czy nie. Teraz drugi filtr – filtr DOBRA. Czy chcesz mi powiedzieć o tym uczniu coś dobrego?

– Nie, wręcz przeciwnie…

– W takim razie – odparł uczony – chcesz mi powiedzieć coś złego o nim, ale nie jesteś pewien czy jest to prawdą. Został jeszcze ostatni filtr: filtr POŻYTECZNOŚCI. Czy to co chcesz mi powiedzieć jest dla mnie pożyteczne?

– Nie, właściwie to nie…

– A więc – skonkludował Sokrates – jeśli to, o czym chcesz mi powiedzieć może nie być prawdziwe, nie jest dobre, ani nawet przydatne dla mnie, to po co o tym w ogóle mówić?”

Sokrates stosował trzy filtry w przypadku plotek na temat innych ludzi, ale podobne filtry możemy zastosować wobec naszych myśli, zwłaszcza tych czarnych. Czarne, krytyczne myśli swoją drogą mają wiele wspólnego z plotkami. Można nawet dodać jeszcze 3 filtry.